Emilio Jacinto Kartilya ng Katipunan English
Emilio Jacinto (December 15, 1875 - April 16, 1899), was a Filipino revolutionary known as the Brains of the Katipunan
On the highway of Magdalena town in Laguna near the boundary of Liliw, there's this forgotten marker about the battle of Katipuneros against the Spaniards where Emilio Jacinto was wounded. He was taken to Magdalena Church but was denied refuge and later transferred to Sta. Cruz where he was treated for his wounds by assuming the identity of another person.
Note: inside the Magdalena Church is the alleged blood stains and bloodied bolo of Emilio Jacinto encased in glass. National Historical Institute chair Mr. Ambeth Ocampo however doubts the authenticity of the blood stains but points out the display is good for tourists (this is according to Tutubi's personal correspondence with the noted scholar)
# Brains of the Katipunan
# wrote the Kartilya ng Katipunan
# born December 15, 1875 in Trozo, Manila
# died April 16, 1899 in Majayjay, Laguna
Spanish cartilla which at the time meant a primer for grade school students
Note the last item, a variation of the Golden Rule: "Do not do unto others what can be done today..."
Apologies to Foreign readers of this blog for Tutubi's too lazy to translate this for you
Kartilya ng Katipunan
ni Emilio Jacinto
Filipino foreword of the first edition of the Kartilya
KATIPUNAN
NANG MGA
A. N. B.
SA MAY NASANG MAKISANIB SA KATIPUNANG ITO
Sa pagkakailangan, na ang lahat na nagiibig pumasuk sa katipunang ito, ay ay magkaroon ng lubos na pananalig at kaisipan sa mga layong tinutungo at mga kaaralang pinaiiral, minarapat na ipakilala sa kanila ang mga bagay na ito, at ng bukas makalawa’y huag silang magsisi at tuparing maluwag sa kalooban ang kanilang mga tungkulin.
Ang kabagayang pinag-uusig ng Katipunang ito ay lubos na dakila at mahalaga; papagisahin ang loob at kaisipan ng lahat ng tagalog (*) sa pamamagitan ng isang mahigpit na panunumpa, upang sa pagkakaisang ito’y magkalakas na iwasan ang masinsing tabing na nakabubulag sa kaisipan at matuklasan ang tunay na landas ng Katuwiran at Kalinawagan.
(*) Sa salitang tagalog katutura’y ang lahat nang tumubo sa Sangkapuluang ito; sa makatuid, bisaya man, iloko man, kapangpangan man, atbp., ay tagalog din.
[edit] The Kartilya Code of Ethics in Filipino
1. Ang buhay na hindi ginugugol sa isang malaki at banal na kadahilanan ay kahoy(puno) na walang lilim, kundi (man) damong makamandag.
2. Ang gawang magaling na nagbubuhat sa paghahambog o papipita sa sarili (paghahangad na makasarili), at hindi talagang nasang gumawa ng kagalingan, ay di kabaitan.
3. Ang tunay na kabanalan ay ang pagkakawang-gawa, ang pag-ibig sa kapwa at ang isukat ang bawat kilos, gawa't pangungusap sa talagang Katuwiran.
4. Maitim man o maputi ang kulay ng balat, lahat ng tao'y magkakapantay; mangyayaring ang isa'y hihigitan sa dunong, sa yaman, sa ganda; ngunit di mahihigitan sa pagkatao.
5. Ang may mataas na kalooban, inuuna ang (dangal o) puri kaysa pagpipita sa sarili; ang may hamak na kalooban, inuuna ang pagpipita sa sarili sa puri.
6. Sa taong may hiya, salita'y panunumpa.
7. Huwag mong sayangin ang panahon; ang yamang nawala'y mangyayaring magbalik; ngunit panahong nagdaan nay di na muli pang magdadaan.
8. Ipagtanggol mo ang inaapi;kabakahin (labanan) ang umaapi.
9. Ang taong matalino'y ang may pag-iingat sa bawat sasabihin;matutong ipaglihim ang dapat ipaglihim.
10. Sa daang matinik ng buhay, lalaki ang siyang patnugot ng asawa at mga anak; kung ang umaakay ay tungo sa sama, patutunguhan ng inaakay ay kasamaan din. (Ang simula nito ay obserbasyon sa ugnayan ng babae at lalaki sa panahon ng Katipunan; para sa kasalukuyan, iminumungkahing ipalit ang sumusunod: "Sa daang matinik ng buhay, ang mga magulang ang patnugot ng mag-anak; kung ang umaakay ay tungo sa sama, and patutunguhan ng inaakay ay kasamaan din.)
11. Ang babae ay huwag mong tingnang isang bagay na libangan lamang, kundi isang katuwang at karamay (ng lalaki) sa mga kahirapan nitong buhay; gamitin mo nang buong pagpipitagan ang kanyang (pisikal na ) kahinaan, alalahanin ang inang pinagbuhatan at nag-iwi sa iyong kasanggulan.
12. Ang di mo ibig gawin sa asawa mo, anak at kapatid, ay huwag mong gagawin sa asawa, anak at kapatid ng iba.
13. Ang kamahalan ng tao'y wala sa pagkahari, wala sa tangos ng ilong at puti ng mukha, wala sa pagkaparing kahalili ng Diyos, wala sa mataas na kalagayan sa balat ng lupa: wagas at tunay na mahal na tao, kahit laking gubat at walang nababatid kundi sariling wika, yaong may magandang asal, may isang pangungusap, may dangal at puri, yaong di nagpaaapi't di nakikiapi; yaong marunong magdam-dam at marunong lumingap sa bayang tinubuan.
14. Paglaganap ng mga aral na ito, at maningning na sisikat ang araw ng mahal na kalayaan dito sa kaaba-abang Sangkapuluan at sabungan ng matamis niyang liwanag ang nangagkaisang magkakalahi't magkakapatid, ng liwanag ng walang katapusan, ang mga ginugol na buhay, pagod, at mga tiniis na kahirapa'y labis nang matutumbasan.
[edit] English translation of the Kartilya Code of Ethics
1. A life that is not dedicated to a noble cause is like a tree without a shade or a poisonous weed.
2. A deed lacks nobility if it is motivated by self-interest and not by a sincere desire to help.
3. True piety consists of being charitable, loving one’s fellow men, and being judicious in behavior, speech and deed.
4. All persons are equal, regardless of the color of their skin. While one could have more schooling, wealth, or beauty than another, all that does not make one more human than anybody else.
5. A person with a noble character values honor above self-interest, while a person with a base character values self-interest above honor.
6. To a person of honor, his/her word is a pledge.
7. Don’t waste time; lost wealth can be retrieved, but time lost is lost forever.
8. Defend the oppressed and fight the oppressor.
9. The wise person is careful in all he/she has to say and is discreet about things that need to be kept secret.
10. On the thorny path of life, the man leads the way and his wife and children follow. If the leader goes the way to perdition, so do the followers. (Note: This begins with an observation of the vertical relationship of husband and wife during the time of the Katipunan; now, we can say that the parents lead the way and the children follow.)
11. Never regard a woman as an object for you to trifle with; rather you should consider her as a partner and helpmate. Give proper consideration to a woman’s frailty and never forget that your own mother, who brought you forth and nurtured you from infancy, is herself such a person.
12. Don’t do to the wife, children, brothers, and sisters of others what you do not want done to your wife, children, brothers, and sisters.
13. A man’s worth is not measured by his station in life, neither by the height of his nose nor the fairness of skin, and certainly not by whether he is a priest claiming to be God’s deputy. Even if he a tribesman from the hills and speaks only his tongue, a man has fine perceptions and is loyal to his native land.
14. When these teachings shall have been propagated and the glorious sun of freedom begins to shine on these poor Islands to enlighten a united race and people, then all the lives lost, all the struggle and the sacrifices will not have been in vain.
Source of Kartilya: Wikipedia
Tags: cartilla, Katrilya ng Katipunan
Labels: Emilio Jacinto, National Heroes, Philippine History, Philippine Revolution
posted by GingGoy @ 6:11 PM,
0 Comments:
Post a Comment